นิวเมติก ( PNEUMATIC ) มาจากภาษากรีก จากคำว่า pnuematigos (นิวเมติกอส) หรือ Pnuema (นิวเม, นิวมา) แปลว่า อากาศ ลมพัดระบบนิวแมติก หมายความว่า ระบบทำงานโดยใช้อากาศเป็นตัวส่งกำลัง ในการขับเคลื่อนวัสดุอุปกรณ์ทำงานของเครื่องยนต์กลไกต่างๆ ตัวอย่างเช่น กระบอกสูบลม หรือมอเตอร์ลม วาล์ว ชุดกรองลม ปั๊มลม ข้อต่อ สายลม ปัจจุบันได้ มีการนำลมอัด มาใช้สำหรับงานนานา อย่างมากมาย ได้แก่ งานการประกอบ ชิ้นอะไหล่ในโรงงานอุตสาหกรรม งานระบบเครื่องจักรอัตโนมัติ อุตสาหกรรมยานยนต์ การบรรจุหีบห่อ ชิ้นงานด้านวิธีการผลิตอาหาร งานเชื่อมโลหะ งานขนถ่ายวัสดุที่มีน้ำหนักเบา เอกสาร และงานอื่นๆ อีกมากมาย
การทำงานของระบบนิวเมติก
- ความดันใช้งานประมาณ 6 บาร์ (bar) ไม่เกิน 10 บาร์ (bar) ถ่ายทอดกำลังงานได้น้อย
- ลมอัดมีการยุบตัวขณะมีอุณหภูมิเปลี่ยนหรือถูกแรงกด ทำให้ก้านสูบเคลื่อนที่ไม่สม่ำเสมอ
- วัสดุมีขนาดเล็ก ราคาถูก
- ไม่เกิดภัยเมื่อเกิดอุบัติเหตุ เพราะลมอัดไม่ติดไฟและไม่ปะทุ
- ต้องมีวัตถุช่วยผสมน้ำมันหล่อลื่น
- อุณหภูมิใช้งานสูง คร่าวๆ 160 องศา
- ลมอัดสะอาดไม่ต้องมีท่อไหลกลับ
ส่วนประกอบของระบบนิวเมติก มีดังนี้
- ต้นกำลัง คือ มอเตอร์หรือเครื่องยนต์
- เครื่องอัดอากาศ ปฏิบัติหน้าที่เปลี่ยนพลังงานกระแสไฟฟ้าเป็นพลังงานแรงดัน หรือที่เรียกว่าลมอัด ที่มี ความดันสูง
- เครื่องถ่ายความร้อนลมอัด ปฏิบัติหน้าที่ถ่ายความร้อนลมอัดก่อนนำไปใช้งาน เนื่องจากอากาศ ที่ถูกอัดให้มีความดันสูงจะทำให้อุณหภูมิอากาศสูงขึ้นตามไปด้วย
- เครื่องกรองลมท่อส่งลมอัด ทำหน้าที่กรองลมอัดก่อนนำไปใช้งาน เนื่องจากอากาศมีความชุ่มชื้นและ ฝุ่น
- ถังเก็บลมอัด ทำหน้าที่เก็บกักลมที่ทำการอัด และจ่ายลมออกด้วยความดันต่อเนื่อง
- เครื่องมือทำอากาศแห้ง ทำหน้าที่ไล่ความชุ่มชื้นออกจากลมอัด ดูแลการเกิดหยดน้ำกลั่นตัวในระบบซึ่งจะทำความเสียหายให้อุปกรณ์อื่นได้
- เครื่องไม้เครื่องมือกรองลม ปฏิบัติหน้าที่คล้ายคลึงเครื่องกรองลมท่อส่งลมอัด
- ชุดคุมและปรับคุณภาพลมอัด ติดตั้งใกล้กับอุปกรณ์ทำงานหรือเครื่องจักร เพื่อกรองความชื้น ปรับความดันของลมอัด และผสมน้ำมันหล่อลื่นก่อนใช้งาน ประกอบด้วย
– เครื่องมือกรองลม ทำหน้าที่กรองลมให้สะอาดและดักจับความชื้น
– วัสดุคุมความดันลมอัด ทำหน้าที่ดูแลความดันใช้งานให้อยู่คงที่ ถึงแรงดันต้นทางจะเปลี่ยน
– วัตถุผสมน้ำมันหล่อลื่น ทำหน้าที่ผสมผสานน้ำมันหล่อลื่นให้กับลมอัด เพื่อปกป้องการเสียดสีของ สิ่งของปฏิบัติหน้าที่ที่มีการเคลื่อนที่ในระบบ
- วัสดุควบคุมทิศทางลมอัด เป็นต้นว่า วาล์วประเภทต่างๆ ปฏิบัติหน้าที่แปรเปลี่ยนทิศทางความเคลื่อนไหวหรือผันแปรแนวการทำงานของระบบ ประกอบด้วย
– วาล์วคุมทิศทาง ปฏิบัติหน้าที่คุมลูกสูบเคลื่อนที่เข้าหรือเคลื่อนที่ออก
– วาล์วปรับความเร็ว ทำหน้าที่คุมลมอัดให้มีปริมาณมากน้อยตามปรารถนา เป็นเหตุให้ลูกสูบเคลื่อนที่ช้า หรือ รวดเร็ว ตัวอย่างเช่น วาล์วปรับอัตราการไหลและวาล์วคายไอเสีย
- วัสดุทำงาน (working element) ทำหน้าที่เปลี่ยนแปลงพลังงานแรงดัน(ลมอัด)เป็นพลังงานกล ตัวอย่างเช่น กระบอกสูบ มอเตอร์ลม
- วัตถุเก็บเสียงหรือตัวเก็บเสียง (air silencer) ทำหน้าที่กลั่นเสียงลมหรือเก็บเสียงลมอัดที่ออกจากรูถ่ายเทลมทิ้งไม่มีเสียงดัง